Senna en zijn jaren bij McLaren

Honda en Williams uit elkaar

Senna the movie Ayrton Senna zit pas een jaar bij het team van Toleman wanneer hij overstapt naar Lotus-Renault. Daar hoopt hij op betere resultaten, maar een kampioenschap zit er niet in. In de seizoenen 1985, 1986 en 1987 behaalt hij steeds maar twee overwinningen. De dominantie van Williams-Honda is (met name in 1986 en 1987) gewoon te groot. De mensen van Honda zien echter hoeveel talent Senna heeft en willen graag dat hij met een Honda-motor gaat rijden. Wanneer Renault zich terugtrekt uit de Formule 1, moet Lotus op zoek naar een nieuwe motorenleverancier voor 1987. Honda wil wel aan Lotus gaan leveren, maar dan moet Lotus Satoru Nakajima aannemen als tweede rijder.

Tegelijkertijd ontstaan er scheuren in de relatie tussen Honda en Williams. Honda wil zowel de titel voor de coureur als de constructeur winnen. Daarom vraagt Honda aan Frank dat hij Nelson Piquet benoemt als eerste rijder. Maar Frank Williams laat zich niet de les lezen en er komen geen stalorders. Mede daardoor besluit Honda in 1988 over te stappen van Williams naar McLaren. Een andere reden voor de overstap is Senna. Hij heeft inmiddels een sterke band opgebouwd met de mensen van Honda en zowel Senna als Honda denkt dat de combinatie Senna - Honda -McLaren de meeste kans geeft op de titel.

Marlboro grijpt in

Ron Dennis is al enkele jaren actief als monteur wanneer hij in 1971 samen met collega Neil Trundle het Formule 2-team Rondel begint. In die tijd leert Ron Dennis de Australiër John Hogan kennen. John is de broer van de acteur Paul Hogan (Crocodile Dundee) en werkt bij Rondel als marketing manager. In 1975 maakt Hogan de overstap naar Philip Morris (Marlboro), waar hij hij verantwoordelijk wordt voor de sponsoring. Vanuit die rol helpt hij Ron Dennis bij het starten van het Formule 2-team "Project Four". In de Formule 1 is Philip Morris sponsor van Ferrari en McLaren en met McLaren gaat aan het einde van de jaren zeventig niet zo goed. Philip Morris vindt dat hier verandering in moet komen en om het tij te keren regelt John Hogan dat Project Four in 1980 fuseert met McLaren. Hiermee krijgt Ron Dennis de touwtjes bij McLaren in handen.

Onder leiding van Ron Dennis komt McLaren In 1981 aan de start met de MP4/1, een revolutionaire auto, ontworpen door John Barnard. Het is bijvoorbeeld de eerste auto met een chassis van koolstofvezel. De naam MP4/1 staat voor Marlboro Project Four met daarachter een volgnummer. De Saudische zakenman Mansour Ojjeh levert de motoren. Deze worden door Porsche gebouwd en onder de naam Techniques d'Avant Garde (TAG) geleverd.

De combinatie McLaren en TAG blijkt uiteindelijk erg succesvol en het team wint met Alain Prost in 1984 en 1985 de titel voor zowel de rijders als de constructeurs. In 1986 en 1987 moet men de constructeurstitel echter overlaten aan Williams-Honda. De rijderstitel gaat in 1986 nog wel naar Alain Prost, maar dit komt voornamelijk omdat Nigel Mansell en Nelson Piquet bij Williams elkaar de titel niet gunnen. Ron Dennis maakt optimaal gebruik van deze spanningen en weet zo Honda te contracteren voor 1988.

Alain Prost maakt een fout

Alain Prost keert in 1984 terug bij McLaren waar Ron Dennis inmiddels de leiding heeft gekregen. In het eerste jaar wordt Prost nog tweede, achter zijn teamgenoot Niki Lauda, maar in 1985 en 1986 wordt Prost kampioen. Wanneer McLaren in 1987 Williams voor moet laten gaan zet dit Prost aan het denken. Hij stelt daarop Ron Dennis voor om naast Honda ook Senna binnen te halen. In een interview met Motor Sport in 1998 zegt Prost hier het volgende over:

1988 - Two McLarens to rule them all

Het eerste seizoen van Ayrton Senna bij McLaren begint in zijn vaderland Brazilië. Senna is het snelst bij de training, maar bij de start van de race zijn er problemen met Senna's versnellingsbak en komt er een herstart. Hierbij start Senna met zijn reservewagen als allerlaatste. Het feit dat Senna nog van wagen wisselt nadat de groene vlag voor de opwarmronde was gezwaaid, resulteert uiteindelijk in een zwarte vlag en diskwalificatie voor Senna. Prost wint. De derde race is in Monaco. Voor Senna een race waarin hij wil laten zien dat hij beter is dan Prost. Dit resulteert in een kwalificatie waarin Senna boven zichzelf uitstijgt en maar liefst 1,4 seconden sneller is dan Prost. Ook tijdens de race rijdt Senna steeds verder van Prost weg. De voorsprong bedraagt op een bepaald moment zelfs 50 seconden. Reden voor Ron Dennis om aan te geven dat Senna het rustiger aan moet doen. En dan gaat het fout. Senna raakte de muur en valt uit. Prost wint voor het laatst in Monaco. Later zegt Senna over dit weekend: De rest van het seizoen is de McLaren MP4/4 oppermachtig en op de Grote Prijs van Italië na wint McLaren alle wedstrijden. De titel voor de constructeurs is binnen en de titel voor de coureurs is voor Senna of Prost. Tijdens de GP van Japan kan de beslissing vallen. Beide McLarens staan in Japan voor de elfde keer dat seizoen op de eerste startrij. Wanneer de lampen voor de start uitgaan, valt de auto van Senna stil. Gelukkig loopt de baan bij de startlijn iets naar beneden waardoor Senna de motor weer aan de praat krijgt. Prost neemt daarmee de leiding en Senna begint vanaf plek 14 aan zijn inhaalrace. In de eerste ronde weet Senna op te klimmen naar de achtste positie en stoot door naar de vierde positie in ronde 4.
Vanaf ronde 14 begint het op delen van de baan te regenen en dat is een situatie die Senna meer ligt dan Prost. Daarnaast heeft Prost last van haperende versnellingsbak en mede daardoor pakt Senna in ronde 27 de leiding en wint uiteindelijk de wedstrijd en het kampioenschap.

1989 - Prost versus Senna

Het tweede seizoen kenmerkt zich door de strijd tussen Prost en Senna. De eerst wedstrijd (Brazilië) gaat naar Prost, nadat Senna in de eerst bocht uitvalt na een botsing met de Ferrari van Gerhard Berger. Na de tweede wedstrijd (San Marino) claimt Prost dat er een teamorder is dat degene die in de eerste bocht op kop ligt, ook aan kop mag blijven. Volgens Senna gold dat echter alleen voor de eerste start en niet voor de herstart, omdat Berger er in de Tamburello-bocht hard was afgegaan. De toon is gezet. Uiteindelijk kan het kampioenschap weer beslist worden tijdens de GP van Japan. Wanneer Prost wint en Senna geen punten scoort is Prost kampioen. Tijdens de kwalificatie is Senna echter oppermachtig en behaalt de poleposition met 1,7 seconden voorsprong op Prost. Bij de start zijn de rollen echter omgedraaid en is het Prost die als leider de eerste bocht in gaat. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt doordat Prost de vleugels van zijn auto heeft aangepast om sneller te kunnen zijn. Het duurt dan ook 40 ronden voordat Senna in de slipstream van Prost zit. Na twee rondes achter Prost ziet Senna bij een chicane een gaatje en duikt erin. Tegelijkertijd stuurt Prost naar rechts en botst tegen de wagen van Senna. Beide auto's glijden van de baan op de ontsnappingsweg van de chicane. Prost stapt uit, maar Senna gebaart naar de marshals dat ze hem een duwtje moeten geven en hiermee herstart Senna zijn motor. Hij rijdt over de ontsnappingsweg, slalomt tussen bandenstapels door en vervolgt zijn weg. Wel moet hij nog een pitstop maken om zijn neus te vervangen, maar uiteindelijk komt Senna toch als eerste over de finish. De overwinning is echter niet voor hem. Na lang beraad, besluit de (locale) wedstrijdleiding om Senna te diskwalificeren omdat hij de chicane niet genomen heeft. En hiermee is Prost kampioen. Hoewel destijds iedereen ontkent, is Senna ervan overtuigd dat Jean-Marie Balestre, voorzitter van de FIA, hierachter zit met als doel Prost aan het kampioenschap te helpen. Ook Ron Dennis doet naar verluid zijn beklag bij de organisatie. Niet met als doel om Prost zijn titel te ontnemen, maar meer vanwege het feit dat door de diskwalificatie het team geheel onterecht een overwinning is afgenomen inclusief het bijbehorende prijzengeld en bonussen van de sponsors.
Senna steekt niet onder stoelen of banken dat hem onrecht wordt aangedaan door hem de schuld te geven van het incident. Met als gevolg dat de FISA hem een voorwaardelijke schorsing van zes maanden oplegt en een boete van 100.000 dollar. Later zou Balestre in een interview erkennen dat hij in het voordeel van Prost had gehandeld: "Ik heb Prost zeker een beetje geholpen om het kampioenschap te winnen... maar Senna deed ook wat fout die dag." Hoewel niet duidelijk wordt waarop Balestre doelt met die laatste opmerking, heeft die fout waarschijnlijk meer betrekking op de uitspraken die Senna doet, dan op een foute handeling tijdens de wedstrijd.

1990 - Senna versus Prost

Prost heeft grote moeite met de spanningen tussen hem en Senna. Daarom wisselt hij voor het seizoen 1990 stuivertje met Gerard Berger en rijdt Prost voor Ferrari en Berger voor McLaren. Dit verandert echter niet veel aan de rivaliteit tussen Senna en Prost op het circuit.
Gedurende het seizoen gaat het redelijk gelijkmatig op. Voorafgaand aan de (wederom) beslissende Grand Prix van Japan heeft Prost vijf wedstrijden gewonnen en Senna zes. Nu zijn de rollen omgedraaid. Wanneer Prost in de GP van Japan geen punten pakt, is Senna kampioen. Het kampioenschap voor de constructeurs heeft McLaren op dat moment al (weer) op zak.
De poleposition is voor de negende keer dat seizoen voor Senna, maar veel plezier heeft hij daar niet van aangezien in Japan de poleposition niet op de schone ideale lijn ligt maar aan de rechterzijde, waardoor je door het vuil op de baan minder tractie hebt. Deze situatie is echter niet nieuw. Al tijdens alle voorgaande drie grote prijzen op het circuit van Suzuka lag de poleposition aan de rechterzijde. Toch vindt Senna dit oneerlijk en doet zijn beklag bij Jean Marie Balestre. Daar krijgt hij echter te horen dat de startpositie niet aangepast wordt. Hierin ziet Senna wederom een bevestiging van zijn vermoeden dat de FISA en met name Balestre hem stelselmatig tegenwerken.
In een interview dat Senna in 1991 rond de volgende Grand Prix van Japan aan Motorsport Magazine gaf zei hij hierover: De volgende dag is de wedstrijd en zoals verwacht heeft Prost een betere start dan Senna. Daardoor is Prost als eerste bij de eerste bocht en hij snijdt de bocht volgens de ideale lijn aan. Senna zit rechts achter Prost en ook hij gaat de bocht in, maar remt niet of nauwelijks. Met als gevolg dat Senna met grote snelheid tegen de zijkant van de Ferrari van Prost botst. Hierdoor vliegen beide wagen van het circuit en vallen zowel Prost als Senna uit. Hiermee is Senna kampioen. Senna zegt een jaar later hierover:

1991 - Thuis winnen

Het seizoen 1991 is het seizoen waarin Senna zijn laatste wereldtitel verovert. De magie tussen Honda, McLaren en Senna is er nog steeds, maar de concurrentie zit niet stil en zaagt aan de poten van de succesvolle combinatie. Tijdens de eerste race van het seizoen op het stratencircuit van Phoenix (USA) is daar echter nog niet veel van te merken en Senna wint comfortabel. Daarna volgt Brazilië waar Senna tot nog toe niet erg succesvol was. Vandaar dat hij alles op alles zet om dit jaar op zijn thuiscircuit te winnen; zeker nu de race gehouden wordt in zijn geboortestad São Paulo. Het weekend begint in ieder geval goed, want tijdens de kwalificaties rijdt Senna de snelste tijd. Ook bij de start van de race lijkt alles goed te gaan. Senna gaat prima van start en binnen 8 ronden heeft hij een voorsprong op zijn achtervolgers van drie seconden. Maar de voorsprong wordt steeds kleiner en in ronde 20 is Nigel Mansell hem op 0,7 seconde genaderd. Gelukkig voor Senna maakt Mansell een hele slechte pitstop en loopt hiermee een achterstand van 7 seconden op. Mansell zet wederom de achtervolging in, maar moet in ronde 61 opgeven met technische problemen. Senna rijdt verder, maar heeft geen derde en vijfde versnelling meer, waardoor hij sommige bochten in zesde versnelling moet nemen en zijn wagen daardoor bijna stilvalt. Ricardo Patrese nadert in zijn Williams, maar Senna weet Patrese voor te blijven.
Wanneer Senna uiteindelijk als eerste over de streep komt, kun je hem over de boordradio horen schreeuwen. Deels door vreugde, maar mogelijk ook door pijn als gevolg van het rijden onder deze extreme omstandigheden. Door de krampen in armen en schouders kan hij niet zelfstandig uit de auto komen en moet hij met een ambulance naar het podium worden gereden. Uiteindelijk veroveren Senna en McLaren de titels voor rijders en constructeurs. Belangrijkste concurrenten Mansell en Williams maken echter snel progressie en houden de titelstrijd lang spannend. Prost en zijn team Ferrari daarentegen kunnen dit seizoen totaal niet meekomen. Dit frustreert Prost zo zeer dat hij na de Grand Prix van Japan tegen de pers verklaart dat zijn wagen stuurt als een vrachtwagen. Dit schiet de mensen bij Ferrari zo in het verkeerde keelsgat dat Prost wordt ontslagen en door bepalingen in zijn contract mag Prost een jaar lang niet voor een ander team rijden.

1992 - Senna redt leven Comas

De wagens van Williams-Renault zijn in 1992 oppermachtig. Dit komt vooral door de actieve wielophanging die zorgt voor een optimale wegligging op elk deel van het circuit. De rest van het veld, waaronder McLaren hebben hier niet snel genoeg een antwoord op en daardoor is Mansell al wereldkampioen wanneer het F1-circus eind augustus in Spa-Francourchamps neerstrijkt voor de Grote prijs van België.
Ook hier is Mansell de snelste in de trainingen, maar tijdens de regenachtige wedstrijd is het Michael Schumacher die in een Benetton-Ford zijn eerste overwinning behaalt voor Nigel Mansell (Williams), Ricardo Patrese (Williams), Martin Brundle (Benetton) en Senna.
Tijdens de kwalificaties op zaterdag gebeurt er nog iets opmerkelijks wanneer de Fransman Éric Comas met zijn Ligier in een slip komt en begint te tollen. Uiteindelijk komt de wagen midden op de baan tot stilstand. De eerste die bij het ongeval komt is Senna. Hij ziet Comas bewusteloos in zijn wagen zitten en hoort dat de motor van de Ligier nog heel veel toeren maakt. Senna zet zijn wagen aan de kant, holt naar de Ligier en schakelt de motor uit. In een interview vertelt Éric Comas later dat Senna hiermee waarschijnlijk zijn leven heeft gered, aangezien er brandstof uit zijn auto lekte en dit in combinatie met een oververhitte motor, was een explosieve situatie.

Honda stopt ermee

Het volgende raceweekend, tijdens de GP van Italië op Monza, maakt Honda bekend dat het de deelname aan de Formule 1 na 1992 voor onbepaalde tijd zal opschorten. Nobuhiko Kawamoto, CEO van Honda, vertelt dat de Formule 1 in de afgelopen tien jaar een gigantisch positieve bijdrage heeft geleverd aan ontwikkeling van de ingenieurs bij Honda. Dit was een doelstelling van Honda en deze doelstelling is nu bereikt. Wanneer Senna om een reactie gevraagd wordt, reageert hij emotioneel: Door het vertrek van Honda moet McLaren op zoek naar een nieuwe leverancier van motoren. Ron Dennis doet zijn uiterste best om de V10 motoren van Renault te krijgen, maar uiteindelijk moet hij een door Crosworth geprepareerde (HBD7) V8-motor van Ford kopen. Dit is niet eens de nieuwste generatie (HBA8) omdat Benetton daar contractueel exclusiviteit op heeft.
Senna ziet zijn kansen slinken en gaat in gesprek met Williams of hij kan overstappen. Prost is hem echter voor. Prost wil alleen bij Williams gaan rijden wanneer hij de garantie krijgt dat Senna niet zijn teamgenoot wordt. Nu Prost de deur bij Williams voor de neus van Senna heeft dichtgegooid, worstelt Senna met de vraag of hij bij McLaren moet blijven of niet. In het boek Life of Senna schrijft Tom Rubython dat Ron Dennis hem een "beledigend laag” aanbod doet van "5 miljoen dollar plus prestatiebonussen". Senna zou echter "een minimum van 15 miljoen dollar" hebben geëist, "wat een miljoen dollar minder was dan wat hij in 1992 verdiende". McLaren en Senna komen er niet uit. Tot McLaren zijn officiële lijst van rijders voor 1993 bekend maakt. Hierop staat de jonge Finse coureur Mika Hakkinen als teamgenoot van Michael Andretti. Dit brengt Senna ertoe om alsnog in te stemmen met een contract per race, hij per race 1 miljoen dollar zou ontvangen.

1993 Het laatste jaar samen

De Ford-motor van McLaren, heeft zoals verwacht te weinig vermogen vergeleken met de andere motoren in het veld. De nieuwere Ford-motor van Benetton heeft bijvoorbeeld 20pk meer vermogen. Dat is echter nog niets vergeleken met de 70pk achterstand op de Ferrari V12 en het 80pk verschil met de V10 van Renault.
Dit uitgangspunt dwingt ontwerper Neil Oatley tot het toepassen van alle denkbare technische snufjes in de nieuwe MP4/8 om de achterstand in vermogen te compenseren. Het resulteert in een auto met een nieuw elektronisch motormanagement, een chassis dat tijdens de race aangepast kan worden, telemetrie, een vernieuwde semi-automatische zes-traps versnellingsbak en tractie controle en launch control wat beide ontwikkeld werd door dochterbedrijf Techniques d'Avant Garde (TAG) Electronic. Daarbij was de McLaren mede door het gebruik van V8-motor een beduidend kortere en minder brede auto dan de Williams met een V10. Bijkomend voordeel van een V8 is het lagere brandstofverbruik waarmee tijdens de race voordeel behaald zou kunnen worden. Dit alles gaf Senna voldoende vertrouwen om aan het raceseizoen te beginnen. Na de eerste test in Silverstone geeft Senna aan tevreden te zijn met de nieuwe auto. Dat dit terecht is bewijst Senna in de eerste twee races met een tweede plaats in Kyalami (Zuid Afrika) en een eerste plaats thuis op Interlagos (Brazilië).

1993 - De ronde der rondes

De derde race van 1993 wordt verreden op het Britse circuit van Donnington. Dit is de eerste keer sinds de jaren dertig dat er weer een Formule 1 race op dit circuit verreden wordt. Omdat later de traditionele GP van Groot Brittanië op het circuit van Silverstone op het programma stond, werd deze race de Europese Grand Prix genoemd. En in de eerste ronde van deze race schrijft Senna geschiedenis. Het is regenachtig en de start van Senna is niet erg goed. Hij verliest één plaats bij de eerste bocht en ligt dan op de vijfde plek. Al snel herstelt Senna zich en haalt de ene na de andere concurrent in. Aan het einde van eerste ronde gaat Senna aan de leiding en wint deze regenachtige race overtuigend. De volgende race verloopt echter minder succesvol en ook de relatie tussen Senna en McLaren verslechtert. Zo erg zelfs dat Senna pas op het laatste moment in Imola aankomt voor de GP van San Marino, nadat Ron Dennis hem een salarisverhoging heeft beloofd.
De trainingen verlopen op zich nog prima met een vierde startplaats, maar tijdens de race laat de techniek het afweten en vallen beide McLarens uit. Om mee te kunnen met de wagens van Williams en Ferrari moet de auto continue op de limiet worden gereden en daarbij wordt regelmatig een stootrand meegenomen en daar is de geavanceerde techniek van de wielophanging niet tegen opgewassen.
In Spanje weet Senna een tweede plaats te veroveren en door een start-en-stopstraf voor Prost en het uitvallen van Schumacher wint hij voor de zesde en laatste keer de GP van Monaco. In Canada weet Senna amper een tiende plaats veilig te stellen. De daarop volgende races wordt Senna bijna continue vierde en moet hij Alain Prost (Williams), Damon Hill (Williams) en Michael Schumacher (Ferrari) bijna elke race voor laten gaan.
Aan het einde van het seizoen keren echter de kansen. Het kampioenschap is dan al inmiddels vergeven aan Prost en Williams, maar in Japan weet Senna een tweede startpositie te veroveren achter Prost. De race verloopt onder regenachtige omstandigheden en dat is in het voordeel van Senna die na een enerverende race als eerste over de streep komt.
De laatste race van het seizoen zou ook de laatste race worden van Senna voor McLaren. Senna heeft namelijk besloten om de overstap te maken naar Williams. Nu Prost bekend heeft gemaakt na dit seizoen te stoppen zijn daar geen belemmeringen voor. De laatste race voor McLaren in de straten van Adelaide (Australië) passen perfect bij de rijstijl van Senna. Dit resulteert in een pole-position en een race waarin Senna van het begin tot het einde aan kop rijdt. Dat Senna zijn laatste race voor het team van McLaren overtuigend wint, wordt groots gevierd door Senna en zijn team. Een mooie afsluiting van een zeer succesvolle samenwerking. Uiteindelijk verschijnt Senna 161 keer aan de start van een Formule 1 race. Hiervan rijdt hij er 96 (56%) voor het team van McLaren en daar behaalt hij 46 (70%) van zijn 65 pole-positions. Senna wint bij McLaren 35 keer (van de 41 overwinningen, oftewel 85%) een Grand Prix in de formule 1 en schrijft er al zijn drie wereldtitels op zijn naam.