keyboard_arrow_up

Oude kaas?

Hoe maak je van melk oude kaas en wanneer is kaas oud? Dat laatste blijft in sommige gevallen de vraag...
 16 februari 2020 4 min. leestijd

Van melk naar kaas

  • 1. Stremsel en zuursel

    Door
    stremsel
    Stremsel is een complex van spijsverteringsenzymen dat gebruikt wordt om kaas een vaste structuur te geven (stremmen).
    en
    zuursel
    Zuursel is een concentraat van melkzuurbacteriën, met als voornaamste functie het omzetten van de aanwezige lactose (melksuikers) in melkzuur.
    aan de melk toe te voegen, klonteren de eiwitdeeltjes samen. Zuursel geeft de kaas tevens een lekkere smaak en zorgt ervoor dat deze langer houdbaar is. Doordat het vet en het vocht ingesloten worden, vormt zich na verloop van tijd een dikke massa: de wrongel.
  • 2. Wrongel

    De wrongel wordt tot kleine korrels gesneden en verwarmd tot circa 35 graden Celsius. Daardoor wordt er als het ware steeds meer vocht uitgeknepen.

  • 3. Van Wrongel tot kaas

    De wrongel drijft in vocht, dat 'wei' wordt genoemd. Deze wei bevat onder andere nog melksuiker (lactose), mineralen en vet. De wrongeldeeltjes worden overgebracht in een vat en samengeperst, waardoor er nog meer vocht wegloopt. De wei wordt afgetapt en naar overige fabrieken vervoerd.

  • 4. Persen

    De nog korrelige wrongel wordt verzameld in een rond vat en wordt hierin stevig geperst. Zo krijgt de kaas haar vorm.

  • 5. Pekelbad

    Na enkele uren persen wordt de kaas in een bad met zout water (pekelbad) gedompeld. Daardoor dringt er zout in de kaas, dat de stevigheid en korstvorming bevordert en ook smaak geeft. Het zout zorgt er ook voor dat de kaas langer houdbaar is.

  • 6. Door rijpen wordt kaas oud

    Na de bereiding verblijven de meeste kazen minimaal vier weken in het pakhuis om te rijpen. Dit gebeurt bij een temperatuur van 12 tot 15 graden Celsius. De vochtigheidsgraad bedraagt circa 85 procent, zodat de korst niet te snel uitdroogt. Het rijpen is nodig om de kaas zijn eigen smaak te laten krijgen. Tijdens de rijping worden de kazen regelmatig gekeerd, zodat de vorm behouden blijft. Ook worden kazen gereinigd en voorzien van een luchtdoorlatende beschermlaag (meestal een kunststof coating). Deze coating beschermt de kaas tegen verontreiniging en schimmelvorming. Hoe langer de kaas rijpt, hoe droger en pittiger ze wordt.
(bron: Zuivel Online)
(foto: OldAmsterdam.nl)

En Old Amsterdam? Is dat een oude kaas?

Er is geen wet die bepaalt vanaf wanneer je kaas oud mag noemen. Het is echter gangbaar dat een kaas die ouder is dan 10 maanden "oud" is. In dit verband woedt al jaren de discussie of Old Amsterdam wel een oude kaas is. Volgens sommigen zou Old Amsterdam slechts zes maanden (20 tot 24 weken) oud zijn en daarmee een belegen kaas zijn. Na jaren van zwijgen, zegt Old Amsterdam op haar website dat ze smaak belangrijker vinden dan de rijpingstijd, maar dat de kaas gemiddeld 8 maanden rijpt.

Daarnaast ging het gerucht dat er mogelijk
proosdijzuursel
Volgens de website Kaaskado.nl is de naam Proosdij vernoemd naar een eeuwenoude boerderij in Ede. Het kan echter ook zijn dat Proostdij verwijst naar een verzameling gebouwen (of zelf dorpen) die onder leiding van en Proost verbonden zijn aan een (katholieke) instelling zoals bijvoorbeeld een klooster.
gebruikt worden dat extra (dode) startersbacteriën bevat. Deze bacteriën geven met hun enzymen in een korte tijd extra smaak aan de kaas. Westland zelf ontkent echter dat proosdijzuursel wordt gebruikt. Desgevraagd reageert Henriëtte Westland van Westland hierop in de Volkskrant:
Niks van waar. De kaas is wél oud en we gebruiken géén proosdijzuursel. Wel zuursel, maar er zitten altijd zuursels in kaas.
Op de website van Old Amsterdam staat te lezen dat ze het "M4-zuursel" gebruiken, vernoemd naar "Melkbak 4" waarin de perfecte mix van ingrediënten bleek te zitten voor het zuurzel van de kaas. Of dit zuurzel, net als Proosdijzuursel extra (dode) startersbacteriën bevat, is niet bekend, want de ingrediënten van het zuursel is "het best bewaarde geheim in de kaasmakerij".

Dat de kaas niet uit Amsterdam komt staat echter vast. Waar hij wel geproduceerd wordt is niet duidelijk. Volgens een informant van Foodlog.nl zou Westland een gedeelte van de kazen laten maken door DOC in Hoogeveen, maar zou ook een deel uit Duitsland komen.

De Stompetoren van Cono Kaasmakers

(foto: Cono Kaasmakers)
Stompetoren kaas wordt gemaakt door CONO kaasmakers in de Noord-Hollandse Beemster. Nadat de kaas de fabriek heeft verlaten is de kaas 15 dagen oud en begint het echte rijpingsproces. Het rijpen, ook wel affineren genoemd, is bepalend voor de verdere ontwikkeling van de smaak. Vooral een hogere temperatuur (15 graden celcius) en een hoge luchtvochtigheid leveren een kaas op met een volle smaak, meer smeuigheid en een dun korstje. Alleen kaas van CONO kaasmakers welke op deze wijze door Kaashandel Remijn te Kerkdriel gerijpt is, wordt verkocht onder de naam Stompetoren en is uitsluitend verkrijgbaar in kaasspeciaalzaken.
Dit artikel verscheen 15 jaar geleden voor het eerst en werd 5 jaar geleden voor het laatst inhoudelijk bijgewerkt. De laatste
aanpassingen
Bij aanpassingen moet gedacht worden aan het herstellen van taalfouten, kromme zinnen, feitelijke onjuistheden en verbroken hyperlinks.
werden 3 jaar geleden doorgevoerd. Mocht je onverhoopt een onvolkomenheid zien, neem dan contact met ons op door middel van onderstaande knop.
Mail de redactie