Umberto Eco

Volgens de NRC was Umberto Eco (1932 Alessandria - 2016 Milaan) de meester van de historische roman. In het dagelijkse leven was Eco hoogleraar aan de universiteit van Bologna, maar brak, toen hij 48 jaar oud was, internationaal door met zijn boek Il Nome della Rosa (De naam van de roos). Dit schrijven deed hij voornamelijk in het weekend. Eco hield zich als wetenschapper vooral bezig met semiotiek (de leer van de tekens). Daarnaast was hij specialist in de middeleeuwse esthetiek. Ook bestudeerde hij de verschijnselen van massacommunicatie en de consumptiemaatschappij zoals reclame, stripverhalen en speelfilms.

Bibliografie

• 1666 - Il Caso Bond
  (The Bond Affair)

  In de jaren 60 schrijft Umberto Eco het essay The Narrative Structure in Fleming. In dit essay gaat Eco in op de duidelijke scheiding tussen goed en slecht in de boeken van Ian Fleming met James Bond in de hoofdrol. Het essay wordt opgenomen in de boeken "The Bond Affair" en "The James Bond Phenomenon: A critical reader (2009)".

• 1980 - Il Nome della Rosa
  (De naam van de roos)

  Spannende detectiveroman, die zich in 1327 na Christus afspeelt tegen de religieus-filosofische achtergrond van de macht van de Rooms-Katholieke kerk en verschillende stromingen daarin die vanuit het centrale gezag met kracht en met geweld werden onderdrukt.
  Sean Connery in de flim De naam van de Roos (1980) (foto: Screenshot)

• 1988 - Il pendolo di Foucault
  (De slinger van Foucault)

  Drie redacteuren van een uitgeverij in Milaan raken door manuscripten die zij onder ogen krijgen onafwendbaar verstrikt in de gedachte dat er iets onvoorstelbaars gaande is op deze wereld. In een tijd waarin de ratio en de automatisering hun triomfen vieren, beginnen zij verbanden te leggen tussen tempeliers, partizanenstrijd, Braziliaanse umbanda's, Rozenkruisers, computers, vrijmetselaars, stripfiguren en kabbala. Ze komen tot de ontdekking dat werkelijk alles met elkaar samenhangt. Het lijkt een spel, totdat de eerste dode valt... Als het vermoeden rijst dat occulte machten al eeuwenlang alles in het werk stellen om hun Plan ten uitvoer te brengen, wordt het spel tot een beklemmende werkelijkheid. Opgejaagd door het huiveringwekkende besef dat de geschiedenis slechts een complot, een samenzwering van mysterieuze krachten is, worden ze steeds verder meegesleurd in hun tocht langs de afgrond van de werkelijkheid.
  Panthèon in Parijs waar de slinger van slinger hangt (foto: Wikipedia)
  Dit boek wordt wel eens omschreven als een "Dan Brown" voor intellectuelen. Dit komt omdat Eco je overspoelt met feiten en wanneer je die allemaal wilt begrijpen, moet je wel over een heel uitgebreide algemene kennis beschikken. Wat de achtergrond en gevoel komen films als Eyes Wide Shut van Stanley Kubric en Angels and Demons in de buurt.

• 1996 - L`isola del giorno prima
  (Het eiland van de vorige dag)

  In 1643 lijdt Roberto de la Grive, een Italiaanse edelman, schipbreuk. Hij spoelt meer dood dan levend aan tegen de boegspriet van een Hollandse schip, de Daphne, dat in een baai van een eiland in de Stille Zuidzee voor anker ligt. Aan boord van het schip bevinden zich vreemde dieren, planten, instrumenten en machines. Verder lijkt het verlaten. Het feeërieke eiland is onbereikbaar. De sloep is weg en Roberto de la Grive kan niet zwemmen. Hij is gedoemd aan boord te blijven.

• 2001 - Baudolino
  (Baudolino)

  Als op 14 april 1204 kruisridders Constantinopel binnenvallen en plunderen, redt de vijfenzestigjarige Baudolino de historicus Niceta Acomiantus uit hun bloeddorstige handen. Tijdens hun vlucht uit de brandende stad doet Baudolino verslag van de ongelooflijke avonturen die hij heeft beleefd. Baudolino is van eenvoudige komaf en woont in een dorp in Noord-Italië. Als dertienjarige ontmoet hij bij toeval keizer Frederik I van Duitsland, beter bekend als Barbarossa, die onder de indruk is van de gewiekstheid van de jongen. Eenmaal aan het hof wordt hij de vertrouweling van de vorst. Hij reist mee naar alle veldslagen en wordt alom gerespecteerd om zijn adviezen, die zijn ingegeven door een mengeling van naïviteit en boerenslimheid. Barbarossa leunt zwaar op zijn oordeel, en Baudolino gaat er ten overstaan van Niceta Acomiantus dan ook prat op dat hij grote invloed had op het politieke handelen van de keizer - en daarmee op het verloop van de geschiedenis.

• 2004 - La misteriosa fianna della regina Loana
  (De mysterieuze vlam van koningin Loana)

  Hoofdpersoon is de zestigjarige Giambattista Bodoni, in de wandeling Yambo genaamd, die door een beroerte wordt getroffen en zijn geheugen verliest. De man herinnert zich precies wie Napoleon was, weet hoe je auto rijdt en is in staat een koektrommel te herkennen, maar weet niet meer wie hij is of wie zijn vrouw en dochter zijn. Om zijn geheugen te hervinden reist hij af naar het oude familiehuis in Solara, waar hij hele dagen op de immense zolder doorbrengt met het luisteren naar oude grammofoonplaten en het herlezen van de strips die hij als kind las, de boeken van zijn grootvader en het missaal van zijn moeder. En zo begint een langzaam traject dat moet leiden tot het terugvinden van zijn verleden en dat uitmondt in een grand finale vol verrassingen.

• 2010 - Il cimitero di Praga
  (De begraafplaats van Praag)

  Met de totaal schriftvervalser Simone Simonini verkent Eco het negentiende-eeuwse Europese anti-semitisme.

• 2015 - Numero zero
  (Het nulnummer)

  Een krant die proefdraait, maakt nulnummers. Vastgoed- en televisiemagnaat Vimercate, die sterk aan Berlusconi doet denken, zet zo’n proefproject op, niet om de krant ooit echt te laten verschijnen, maar om de in een kleine oplage gedrukte nulnummers te vullen met roddels en insinuaties over de rijken en de machtigen.